Page 180 [180]
OCR
operi quaerendus esset. Nam cum itinerarium sit, deterius videtur, quam ut pro dono mitti possit: sed quia Bathoreum est, amplissimum quemque, sibi de poscit patronum. D[ominus] Stephanus cubicularius author fuit, ut tibi commendarem. Nam cum incredibilis illa tua humanitas, qua id temporis, erga Cardinalem amplissimum, et aulam ipsius usus es, aliquod a nobis grati animi reguireret argumentum; nihil mihi aliud hoc tempore in mentem venire potuit, quam id, quo testatum fieret apud omnes, nos tuam humanitatem perpetua velle memoria recolere. Sed praeterea, tam multa exstant tua, in literas ac literatos homines, non dico beneficia, sed merita; ut dignissimus sis, ad quem Musae, tanquam ad communem quendam Mecoenatem conveniant omnes. Ephemeron Graece opus hoc inscripsi, quod acta singulorum dierum contineat. Sed et animalcula quaedam ad Enipaeum amnem nasci solita, ephemera [A3r] vora vocat Aristoteles, quod eorum vita unius tantum diei spatio circumscripta sit. Vereor ne eadem opusculo huic meo, quae illis animalculis futura conditio fit; ut scilicet uno tantum die perduret. Praeceptum Horatii est, ut ea quae in publicum proferre decrevimus, nonum premantur in annum,*“* hoc est, solerti diligentia et examine librentur, ne immatura et inconcocta, vel inscitiam prodant authoris, vel temeritatem. Ego vero vix uno die opusculum hoc pressi, et tersi. Non enim otioso mihi, sed inter negotia, cum progressu itineris quotidie nascebatur, ut iure foetus abortivus dici possit. Mandavit Cardinalis Illust[ris]: ut quicquid esset, colligerem: collectum in libri formam redigerem: redactum deinde praelo subiici placuit; ut itinerarii Bathorei ratio omnibus constaret. Tibi itaque Illustris et Magnifice Dobo,** itinerarium hoc inscribo, consecroque. Quod, si non voluptati, certe solatio tibi futurum esse non dubito, quo te in mediis Turcis constitutum maxime indigere, credibile est. Accipe igitur [A3"] has laborum meorum primitias: fructus in posterum si Deo placuerit accepturus. Vestrae Illustris Magnificentiae observantissimus servitor. Franciscus Hunniadinus A4 Appendix 1-2. 23 Arisztotelész több helyen is ir az &ptjnepov Cőov-okról, vagyis ,egynapi lényekről", kérészekről (De mundo 392b35-393a8, Historia animalium 490a32—490b3,), de az Epineusz (Evinevc, Evinéac) thesszdliai folyöt nem említi. Itt Hunyadi vagy félreolvasta a szöveget, vagy egy rontott szövegkiadásból vette, vagy pedig a nyomdász rontotta el. Az eredeti hely ugyanis a Hüpanisz ( Ynavtc) folyóról, vagyis a mai Ukrajna területen talälhatö Fekete-tengerbe torkollö Deli-Bug folyöröl ir (Historia animalium 552b17-552b23: IIepi d& Tov "Yrravıv notauov Tov nepi Böonopov Tv Kınn£pıov BnO TPonüg Hepıväag Katap&povrar Und TOD TOTALOD oiov OVAaKot pEiCovs payday, é& Ov pnyvouévov ÉÉépyetar Chov rrepordv tetparovv: CA 5é Kai METETAL HÉXPIL SELANG, KATAPEPONEVOD dé TOD NAfov Arouapaiveron, Kai ua Svou&Evov Anodvroreı BI@oav Mnépav piav, 510 Kai KaAEita1 &prjnepov) Es Arisztotelesz ebben következetes, mert egy mäsik helyen szinten a Fekete-tenger partvidékére teszi ezeket a kis ephémeronokat (De partibus animalium 682a22-682a29: ‘Tkavi] yap TPOPN TO OHLaAT1 1 Ek Tod obuaTos drnouévovoa dypéTns, kaBénep tois Épnnépois Lois (yivetar dé tadta repi Töv Ilóvrov), nAñv ékeîva LÈv Cf ms MuÉpas xpôvov, Tadra dÈ nAELVEV LÈV AUEPOV, OAyov dé tobtwv). Tehat latinul a Hypanem alak lenne a helyes. Horatius, Ars poetica 386-390: „Siquid tamen olim scripseris, in Maeci descendat iudicis auris et patris et nostras nonumque prematur in annum membranis intus positis: delere licebit, quod non edideris, nescit vox missa reverti.” 245 Ruszkai Dobó Ferencnek (11602), aki 1582 és 1589 között volt bányavidéki főkapitány. 244 178
