Oldal 25 [25]
16 DISSERTATIO INAUGURALIS
hofpitium fubminiftrare compertum habemus ; quanto radiis
folis plus ad perpendiculum diredis, & vividioribus feriun¬
tur, eorumque calore diuturniore &intenfiore foventur: Sol
etenim gui ampliflimam vegetabilium familiam fua benigni¬
tate confervat, tot arborum plantarum vitas fuftentat , tot
frufuum varietates ad perfetionem & maturitatem perducit:
dubitari non poteft , quin nutritioni & augmento vitis vini¬
ferac, fruticum nobiliflimae profpiciat, uvarumque acido
fucco excoquendo, omni cruditati tollendae magnopere in.
ferviat. Ubi idcirco fortiori vi operatur, uti in vineis oc¬
currentibus meridiei, quam ab ea declinantibus, magis quo¬
que fuccum crudum in telluris gremio haerentem penetranti¬
ori calore expandit , adtenuat , ofculis radicum bibulis prom¬
tius adplicat, per anguftiflimas palmitum racemorumque fi¬
fiulas expeditius propellit , in indolem vitibus propriam cele¬
rius permutat, ad folliculos acinorum deduftum amplius re¬
folvit, elaborat : qui tandem priftinam aciditatem penitus de¬
ponit, gratam dulcedinem adquirit, & induit naturam ad ge¬
nerofioris vini efformationem aptiflimam.
Confpirat in excellentiam vincarum Auftro fubjeétarum re¬
gionis {ubmontanae fingularis pofitura, quae noftram anim¬
adverfionem meretur. Ita nimirum eft comparata: ut quem¬
admodum verfus Auftrum propinquam habet planitiem to¬
tius regni. vaftiflimam, fertilifimam, longe lateque trans
Tibifcum porreétam, nullis montibus fed multis paludibus
difcretam , incredibili folisaeftui ubique cxpofitam: non fecus
ad feptemtrionem interpofito aliquot milliarium {patio oppo¬
nuntur ci altiflimi Hungariac montes, Alpes Carpathicae, lon¬
giflimo traGtu ab occidente verfus orientem protenfo Hun¬
gariam a Polonia dividentes, quae in Comitatu Scepulienfi
inftar Helveticarum & Pirenaicarum vertice clato vias nue
bium fuperant, & faciem fervidiflima quoque acftate nive
glacieque teétam noftris montibus obvertunt. Hic locus in¬
termedius vitibus recipiendis eft convenientiflimuss haec
calidioris planitiei vicinia; haec montium gelidorum remo¬
tior diftantia {unt optima praefidia , quibus cum provida na¬
tura
24