OCR Output

CONTRASTE SUR LE RAPTUS

La derniére section du sermon manifeste une tendance radicalement opposée
a Thomas d’Aquin: le raptus est décrit comme une expérience affective, dans

na plus de pensées charnelles, aucun mouvement vicieux de la chair ne l’inquiète plus. Les pluies
sont retenues et les écluses du ciel sont fermées lorsque cessent les &motions qui perturbent l’äme
de l’exterieur. Les eaux flottantes sont les pensées inutiles et superflues qui vont et viennent. Le
troisiéme ciel est encore plus haut et clair, infiniment plus beau, plus serein et plus gai. Ce ciel n’est
autre qu’une joie violente dans |’Esprit-saint. Ici se trouve l’âme lorsque soudain et comme dans un
ravissement elle est portée dans une clarté immense, dans une douceur admirable et dans une joie
ineffable. A propos de ce troisiéme ciel, on lit dans l’Evangile de Luc [3 21-22]: Jésus baptisé, se
trouvant en prieére, le ciel s’ouvrit et l’Esprit saint descendit sous une forme corporelle, comme une
colombe. Et une voix partit du ciel: Tu es mon Fils bien-aimé. Lorsque l’homme commence à prier,
au début il se remplit de larmes de douleur, ensuite de larmes de dévotion qui baptisent son âme
avant qu'il n'entre dans le Saint des saints. Une telle ablution, c’est-à-dire une ablution par les larmes,
rend l’äme pure et luisante, pour qu’elle puisse V. son Dieu avec plus de clarté et d’une vue plus
pénétrante. [...] Nous avons alors trois cieux : le premier est la réunion des pensées qui désirent Dieu,
le second est la paix du cœur, le troisième est la joie dans l’Esprit-saint » («Tres itaque celi sunt tres
modi Deum contemplandi. Primum celum est congregatio cogitationum desiderantium Deum. Tunc
anima est in hoc primo celo quando ad se reuersa cogitationes [dispersiones ms.] cordis sui super
uniuersam terram dispersi in unum congregauit, cogitationes a terrenis omnino abstractas in Deum
figit ipsum totis uisceribus et intimo [-mum ms.] medullis desiderans. De hoc legitur in principio
Gen. quod cum aque disperse essent super uniuersam terram et totum spatium aeris et superficiem
terre occuparent et confuse commiscebantur acque inferiores superioribus, fecit Deus celum et diuisit
aquas ab aquis, aquas que sub celo erant recludens, aquas uero superiores super celum irremeabiliter
stabiliens, et sic apparuit arida. Primo quando incipit homo orare sentit cogitationes suas uelut aquas,
hoc est fluctuantes et instabiles et confusas aquas inferiores cum superioribus, quia si cogitationem
aliquam de Deo et supercelestibus habuit, statim se ingerit cogitatio terrena. Secundum celum altius
est isto et pulcrius et serenius quod dicitur pax cordis uel deuotio magna. In hoc celo est anima
quando quandam dulcedinem et pacem cordis quandam et tranquillitatem quandam sentit. Hoc
celum altius et iocundius est primo quia cum in primo celo desideret anima Deum suum quem
nundum tenet, quodam modo affligitur; sed in hoc secundo celo, ablatis uentis nubibus et pluuiis,
tanta fit aeris temperies, tantum fit silentium in celo, tanta serenitas, tanta tranquillitas quod omnino
nichil exterius uel interius eam affligit, set pre nimia pace et securitate in Deum suum dormit et
requiescit [...]. De hoc legitur in Gen. viii [2-4] : Clausi sunt fontes abissi et cataracte celi, et prohibite
sunt pluuie de celo, reuerseque sunt aque exeuntes et redeuntes, requieuit archa super montes Armenie.
Fontes abissi sunt riuuli concupiscentiarum, concupiscentia enim nostra quasi quedam abissus est.
Clauduntur ergo fontes abissi quando nulla carnalis cogitatio, nullus motus malus carnis inquietat
animam. Prohibentur pluuie de celo et cataracte celi clauduntur quando omnes perturbationes
exteriores deficiunt. Aque euntes et redeuntes sunt cogitationes inutiles et superflue que uadunt et
redeunt. Tertium celum multo hiis est altius tanto clarius, in infinitum est magis pulcrum, magis
serenum et magis iocundum. Hoc celum nichil aliud est quam gaudium uehemens in Spiritu sancto.
In hoc celo est anima quando subito et quasi raptim uehitur in immensam claritatem, in miram
suauitatem et ineffabilem iocunditatem. De hoc legitur Luc. iii [1-2] : lesu baptizato et orante apertum
est celum et descendit Spiritu sancto corporali specie sicut columba in ipsum et uox de celo audita
est: tu es filius meus dilectus. Quando incipit homo orare primo ueniunt lacrime compunctionis,
deinde deuotionis in quibus baptizatur anima et lauatur prius quam intret in sancta sanctorum.
Huiusmodi enim ablutio que fit per lacrimas mondam reddit animam et nitidam ut clarius et
perspicacius contempletur Deum suum. [...] Habemus igitur tres celos. Primum est congregatio
cogitationum Domini desiderantium. Secundum pax cordis, dulcedo siue deuotio. Tertium est gaudium
in Spiritu sancto ».

+51 +