Oldal 36 [36]
PHYSICO-CHYMICO-MEDICA. 27
amplius corpus laxat, refrigerat, {ed corroborat, calefacit,
temulentiam inducit, acet acrius , jam vizym cít, tam effi¬
cax eft fermentationis vinofac in mutando vuarum fucco Vir¬
tus!
Huic debent fuam originem & vina noftra , quae ejus ope¬
ratione celeriore vel tardiore a variis causfis limitata in porum
longe nobiliflimum , & fummae utilicatis convertuntur. Mu:
fla € quibus effentia & vinum paflum producuntur, fpiflifi¬
ma, dulciflima, ferius quam ordinaria limpidiora, fufcipi¬
unt fermentationem , eamque longisfima periodo abfoluunt:
partim quia moleculae olcofac arétius cohaerentes, quibus
pre aliis turgent, aegrius in minori aquae copia folvuntur,
agitantur; partim quod acidae partes, quae in his paucisfimae
funt, debiliorem in oleofas & terreftres aftionem exercent,
Verum tardo & diuturno fermentationis hoc a@u fubti¬
lisfimis fpiritibus inpraegnantur, quibus adplicanda eft BEC¬
CHERI & poft cum STAHLII obfervatio, quae docet fer¬
mentationem leniorem & lentiorem , fermentati fubftantiam
fubtiliorem reddere , (2) Memorandum vero hic cenfeo : me
nunquam expertum fuiffe Cives fubmontanos ignis calore
principia fermentationi idonea e mufto disfipafie, & hoc
modo in denfitatem redegifle, ut ferius fermentefcant; ad¬
verfum potius agentes quondam obfervafle recolligo, qui
nempe adtum fermentatitium frigore retardarunt. Saepius
enim vindemiam fine mora frigus glaciale comitatur, quo
tempore nonnulli vina fermentationi committenda in cellas
fubterraneas collocant , quarum tepore depuratio promoye¬
tur; alii vero in vinariis exterioribus confervare volunt, ubi
frigidiore aere torpens mufti effervefcentia penitus compri¬
mitur, nonnifi verno calore excitanda, faepe dum vites
florent, ad finem perducenda.
D2 | 9. À,
(a) Fundam, Chymiae Pars Il. p. 69.
35